Przegląd legislacyjny

Rządowe prace nad  projektem ustawy o szczególnym wsparciu odbiorców wrażliwych oraz jednostek samorządu terytorialnego w związku z sytuacją na rynku energii

Trwają rządowe prace nad przygotowaniem projektu ustawy o szczególnym wsparciu odbiorców wrażliwych oraz jednostek samorządu terytorialnego w związku z sytuacją na rynku energii pracach. Projekt ma na celu wprowadzenie ceny maksymalnej energii dla tzw. odbiorców wrażliwych. Jako podmioty wrażliwe określone zostały m.in. jednostki samorządu terytorialnego realizujące zadania użyteczności publicznej, podmioty prowadzące żłobki i kluby dziecięce, a także dzienni opiekunowie, kościoły i inne związki wyznaniowe czy rodzinne domy pomocy oraz mieszkania chronione.

Przewiduje się, że źródłem finansowania rekompensat dla sprzedawców energii będzie danina od nadzwyczajnych zysków dużych firm osiągniętych w 2022 r., które skorzystały na zawirowaniach w światowej gospodarce spowodowanych agresją Rosji na Ukrainę. Obowiązek uiszczenia daniny miałby ciążyć na przedsiębiorcach, których marża zysku brutto za 2022 r. jest większa od ich uśrednionej marży brutto za lata 2018, 2019 oraz 2021 r.  Postuluje się nie uwzględniać roku 2020 w wyliczeniu z uwagi na jego wyjątkowy, pandemiczny charakter.

Podstawą naliczenia daniny byłyby nadzwyczajne zyski w 2022 r. obniżone o kwalifikowane wydatki inwestycyjne. Poprzez nadzwyczajne zyski należy rozumieć nadwyżkę marży z 2022 r. ponad średnią historyczną marży pomnożoną przez przychody za 2022 r.

Z uwagi na odmienność modelu biznesowego i sprawozdawczości finansowej banków, przewiduje się specyficzne dla tej grupy regulacje dotyczące naliczania daniny.

Za pobór daniny byłyby odpowiedzialne organy Krajowej Administracji Skarbowej.
 

Mapa drogowa procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych

Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych zaakceptował Mapę Drogową  procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez indeks WIRON (harmonogram prac grupy roboczej). Przypomnieć  należy, że prace NGR nadzoruje i koordynuje Komitet Sterujący, w skład którego wchodzą przedstawiciele kluczowych instytucji: Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowego Banku Polskiego, Ministerstwa Finansów, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Funduszu Rozwoju, a także GPW Benchmark - administratora wskaźników referencyjnych i ING Banku Śląskiego reprezentującego sektor bankowy.

Celem prac NGR jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego typu RFR (wskaźnik referencyjny wolny od ryzyka, Risk-Free Rate) na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Zasadą funkcjonowania NGR w zakresie ww. celów jest działanie w sposób zgodny z przepisami, uporządkowany, a także unikanie zagrożeń dla stabilności polskiego sektora finansowego i polskiej gospodarki.

W opublikowanym w dniu 27 września 2022 r. dokumencie przedstawiono podstawowe założenia dotyczące prac Narodowej Grupy Roboczej. Jak wskazano w ww. dokumencie harmonogram Mapy Drogowej został zbudowany przy założeniu zapewnienia zgodności procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych z przepisami rozporządzenia BMR, stworzenia płynnego rynku kasowych i pochodnych instrumentów finansowych stosujących wybrany wskaźnik referencyjny RFR dla polskiego złotego (PLN), przygotowania operacyjnego i technicznego wszystkich uczestników rynku finansowego (emitentów, inwestorów, instytucji infrastruktury rynku) do zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez WIRON, przeprowadzenia wymaganych zmian w przepisach prawa polskiego i Unii Europejskiej oraz zbudowania pełnej świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji wśród wszystkich uczestników rynku finansowego, w szczególności konsumentów.

Z uwagi na fakt, że na reformę wskaźników referencyjnych składa się bardzo wiele wzajemnie powiązanych elementów, proces ten będzie rozłożony w czasie. NGR określiła w Mapie Drogowej, że przy efektywnej współpracy wszystkich zaangażowanych stron, reforma wskaźników referencyjnych w Polsce zostanie zrealizowana w całości do końca 2024roku, przy czym wdrożenie przez uczestników rynku nowej oferty produktów finansowych stosujących indeks WIRON planowane jest na lata 2023 i 2024. Założenia Mapy Drogowej opracowanej w ramach Narodowej Grupy Roboczej wskazują na gotowość do zaprzestania opracowywania i publikowania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID od początku 2025 roku.

W świetle harmonogramu w latach 2022-2025 planowane jest zrealizowanie następujących zadań:
-    2022 r.: wybór docelowego wskaźnika referencyjnego typu RFR oraz identyfikacja zakresu działania NGR celem skutecznej i bezpiecznej jego implementacji;
-    2023 r.: zapewnienie stopniowego wprowadzania nowo wybranego wskaźnika referencyjnego do umów i instrumentów finansowych – budowanie realnej podstawy do przebudowy funkcjonowania systemu finansowego. Nowe produkty finansowe są niezbędne aby zapewnić płynne auto-dostosowanie się systemu finansowego;
-    2024 r.: zakłada się budowę przestrzeni do wycofywania produktów i instrumentów stosujących WIBOR na rzecz produktów i instrumentów stosujących WIRON, aż do ich całkowitego wyparcia;
-    2025 r.: powszechne stosowanie RFR.
 

Informacja UODO ws. nałożenia administracyjnej kary pieniężnej za powierzenie przetwarzania danych osobowych bez zawarcia pisemnej umowy powierzenia

Na stronie internetowej UODO opublikowana została informacja o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej w kwocie 2,5 tys. zł na Sułkowicki Ośrodek Kultury . Zgodnie z komunikatem UODO, powodem decyzji było powierzenie przetwarzania danych osobowych bez zawartej na piśmie umowy powierzenia oraz bez przeprowadzenia weryfikacji, czy podmiot przetwarzający zapewnia wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych.

W opisywanej sprawie administrator powierzył przetwarzanie danych osobowych bez zawarcia pisemnej umowy powierzenia podmiotowi przetwarzającemu, któremu zlecił prowadzenie ksiąg rachunkowych, ewidencji i sporządzanie raportów (w obszarze finansów, podatków oraz ZUS), jak również przechowywanie dokumentacji. Równocześnie administrator nie przeprowadził weryfikacji podmiotu przetwarzającego i nie sprawdził, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych tak, aby przetwarzanie danych osobowych było zgodne z RODO.

Przedstawiając ww. decyzję, UODO wskazał m.in. na następujące okoliczności:
a) Podmiot przetwarzający ma spełniać gwarancje ochrony praw osób, których dane dotyczą:
- administrator, decydując się na powierzenie przetwarzania danych osobowych innemu podmiotowi, powinien sprawdzić, czy zapewnia on wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych oraz czy przetwarzanie będzie spełniało wymogi RODO i chroniło prawa osób, których dane dotyczą;
- brak weryfikacji podmiotu przetwarzającego oraz jego gwarancji dla przetwarzania zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych może wiązać się z konsekwencjami dla osób fizycznych, których dane osobowe zostały powierzone podmiotowi przetwarzającemu, np. w postaci utraty danych osobowych. Zatem decyzja, komu administrator ma powierzyć przetwarzanie danych osobowych nie może być podejmowana bezpodstawnie. Dopiero po zbadaniu kompetencji i adekwatności wybranego podmiotu przetwarzającego, administrator może przystąpić do zawarcia stosownej umowy powierzenia;
- w omawianej sprawie administrator nie posiadał żadnych dokumentów potwierdzających weryfikację warunków współpracy z podmiotem przetwarzającym. Ponadto zwrócenie się do niego z prośbą o informacje, wyjaśnienia i zwrot lub udostępnienie przetwarzanych danych okazało się bezskuteczne.
b) Podmiot przetwarzający działa na podstawie umowy z administratorem: na podstawie art. 28 RODO administrator, chcąc przetwarzać dane przy pomocy innego podmiotu, korzysta wyłącznie z usług takich podmiotów, które zapewniają wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych. Samo zaś przetwarzanie przez podmiot przetwarzający odbywa się na podstawie pisemnej umowy między administratorem i podmiotem przetwarzającym. Umowa taka określa m.in. przedmiot i czas trwania przetwarzania, charakter i cel przetwarzania, rodzaj danych osobowych oraz kategorie osób, których dane dotyczą, obowiązki i prawa administratora.
c) Odpowiedzialność administratora:
- RODO stanowi, iż dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Na administratorze, czyli na podmiocie, który decyduje o sposobach i celach przetwarzania, spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych („integralność i poufność”);
- jako iż Sułkowicki Ośrodek Kultury był administratorem przetwarzanych przez siebie danych osobowych, to na nim spoczywała odpowiedzialność za dobór podmiotu przetwarzającego;
- uwzględniając wszystkie okoliczności, UODO uznał, że nałożenie administracyjnej kary pieniężnej na administratora jest konieczne i uzasadnione wagą oraz charakterem i zakresem zarzucanego temu podmiotowi naruszenia, zaś sama kara w wymierzonej wysokości będzie skuteczna i spowoduje, że administrator w celu uniknięcia kolejnych sankcji zwróci należytą uwagę na przetwarzanie danych osobowych za pośrednictwem i przy pomocy podmiotu przetwarzającego.