Przegląd legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapobieganiem kradzieży tożsamości

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapobieganiem kradzieży tożsamości. Przyjęcie projektu przez Radę Ministrów planowane jest w I kw. 2023 r.

Zgodnie z założeniami projektowana regulacja ma na celu wzmożenie ochrony przed nadużyciami wynikającymi z kradzieży danych jednoznacznie identyfikujących osobę fizyczną. W szczególności dotyczy to ograniczenia skali zjawiska zaciągania na skradzione dane określonego rodzaju zobowiązań finansowych i majątkowych. W sytuacji nieuprawnionego wejścia w posiadanie numeru PESEL osoby (np. fizycznej kradzieży dokumentów, wycieku danych w serwisach internetowych), może być on wykorzystywany w połączeniu z imieniem i nazwiskiem (ewentualnie danymi dotyczącymi wydanego dokumentu tożsamości) do zawierania na jej szkodę m.in. umów kredytów i pożyczek, otwierania rachunków rozliczeniowych, sprzedaży nieruchomości bez zgody właściciela, zakładania na dane fikcyjnej działalności gospodarczej.

Projekt ma zawierać rozwiązania umożliwiające osobie (obywatelowi polskiemu lub cudzoziemcowi), której dane dotyczą zastrzeżenia lub cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL za pomocą usługi elektronicznej lub osobiście w siedzibie organu dowolnej gminy. W przypadku osoby ubezwłasnowolnionej czynność taka będzie mogła  zostać podjęta osobiście bądź przez kuratora lub opiekuna.

Projekt ma przewidywać utworzenie rejestru zastrzeżeń numerów PESEL, w którym będzie odnotowanie zastrzeżenie i cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL, jak również data dokonania tych czynności. Osoba fizyczna nie posiadająca dostępu do Internetu albo profilu zaufanego będzie mogła stawić się osobiście w dowolnym urzędzie gminy i po okazaniu dokumentu tożsamości, złożyć wniosek o wpisanie w rejestrze zastrzeżenia swojego numeru identyfikacyjnego lub zdjęcie takiego zastrzeżenia.

W projekcie ma zostać również określony katalog podmiotów zobligowanych do weryfikacji istnienia zastrzeżenia numeru PESEL pod rygorem braku możliwości dochodzenia roszczeń powstałych np. z zawartej umowy. Jeśli numer PESEL jest zastrzeżony podmiot taki powinien odmówić dokonania czynności. Natomiast w razie braku odmowy i zrealizowania czynności umowa będzie ważna, ale zawarta wyłącznie na ryzyko podmiotu zobligowanego i bez możliwości dochodzenia roszczeń w stosunku do właściciela danych. Jeśli numer PESEL nie jest zastrzeżony – transakcja może zostać zrealizowana zgodnie z przyjętymi przez strony ustaleniami. Zastrzeżenie będzie można cofnąć na dowolny czas i później je ponowić. Ilość zastrzeżeń nie będzie ograniczona, natomiast dla celów obrotu gospodarczego oraz dowodowych w mogących zaistnieć sprawach spornych - zgłoszone zastrzeżenie zostanie zarejestrowane w czasie rzeczywistym, a jego cofnięcie - w dniu następującym po zgłoszeniu (niezależnie od tego czy będzie to dzień roboczy czy też ustawowo wolny od pracy).

Ponadto, przepisy szczególne będą przewidywały, że w przypadku weryfikacji istnienia zastrzeżenia numeru PESEL, będzie ono widoczne od razu w systemie, natomiast skutki związane z niemożnością dochodzenia roszczeń zostaną wprowadzone od dnia następnego po zastrzeżeniu. Ma to na celu uniknięcie trudności i niedomówień przy ustalaniu dokładnej daty umowy w zestawieniu z zastrzeżeniem – szczególnie w przypadku umów zawieranych na odległość gdzie w rachubę wchodzi np. czas reakcji serwera oraz możliwość dokonywania niektórych operacji w ciągu kilku sekund. Proponowana usługa nie będzie miała wpływu na możliwość prowadzenia działań marketingowych oraz reklamowania swoich usług przez podmioty zobligowane do weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL.
 

Rządowy projekt ustawy- Prawo komunikacji elektronicznej  i Rządowy projekt ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo komunikacji elektronicznej

W dniu 9 grudnia b.r. do Sejmu wpłynęły: rządowy projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2861; dalej jako: Pke) oraz rządowy projekt ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo komunikacji elektronicznej (druk nr 2862; dalej jako: Ustawa wprowadzająca Pke). W dniu 13 grudnia projekty obu ww. ustaw zostały skierowane do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

W uzasadnieniu Pke poinformowano, że wprowadzenie przepisów procedowanego projektu ustawy wynika z konieczności wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej (dalej jako: EKŁE). Wyjaśniono również, że Pke zastąpi ustawę Prawo telekomunikacyjne (dalej również jako: Pt), co jest uzasadnione zakresem i ilością dokonywanych zmian, a także koniecznością uporządkowania, przeredagowania i niejednokrotnie uproszczenia dotychczas funkcjonujących przepisów z zakresu zastępowanej ustawy.

Ogólnymi  celami EKŁE są m.in.: promowanie łączności oraz korzystania z sieci o bardzo dużej przepustowości przez wszystkich obywateli UE i wszystkie przedsiębiorstwa z UE; dbanie o bezpieczeństwo sieci i usług, zapewnianie ochrony konsumentów z wykorzystaniem szczególnych regulacji oraz ułatwianie wchodzenia na rynek i promowanie konkurencji przy dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych i urządzeń towarzyszących; przyczynianie się do rozwoju rynku wewnętrznego w obszarze sieci i usług telekomunikacyjnych w UE.  Zgodnie z art. 124 EKŁE termin transpozycji tej dyrektywy został wyznaczony na 21 grudnia 2020 r.

Zgodnie z art. 1 Pke ustawa reguluje zasady wykonywania i kontroli działalności polegającej na zapewnianiu komunikacji elektronicznej, prawa i obowiązki uczestników rynku komunikacji elektronicznej, w tym przedsiębiorców komunikacji elektronicznej, użytkowników końcowych oraz użytkowników urządzeń radiowych, warunki podejmowania i wykonywania działalności polegającej na dostarczaniu publicznych sieci i udogodnień towarzyszących oraz świadczeniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, zadania i obowiązki na rzecz bezpieczeństwa państwa, uzyskiwanie dostępu, korzystanie i zarządzanie usługą PRS, warunki gospodarowania częstotliwościami, zasobami orbitalnymi oraz zasobami numeracji, zasady dostępu oraz warunki regulowania rynku komunikacji elektronicznej, wymagania, jakim powinny odpowiadać urządzenia radiowe, warunki przetwarzania danych, w tym danych osobowych, w ramach świadczenia usług komunikacji elektronicznej oraz ochrony tajemnicy komunikacji elektronicznej oraz funkcjonowanie organów właściwych w sprawach komunikacji elektronicznej, ich współdziałania z innymi organami krajowymi oraz instytucjami UE w zakresie regulacji komunikacji elektronicznej. Analogiczny przepis funkcjonował w ustawie Pt. Zgodnie z art. 445 Pke ustawa ma wejść w życie w życie w terminie i na zasadach określonych w Ustawie wprowadzającej Pke.

Ustawa wprowadzająca Pke jest w związku z tym bezpośrednio związana z Pke. W uzasadnieniu do projektu wskazano, iż z mnogością zmian koniecznych do wprowadzenia w odrębnych ustawach, związanych z zastąpieniem Pt - Pke- zasadne jest uregulowanie zmian, przepisów przejściowych oraz dostosowujących w odrębnej ustawie. W uzasadnieniu do Ustawy wprowadzającej Pke wskazano, że zmiany odesłań dokonywane w ustawach stanowią konsekwencję uchylenia Pt i wprowadzenia Pke. Zmiany te mają charakter wynikowy i nie niosą za sobą zmian merytorycznych. Związane są m.in. ze zmienioną systematyką Pke w odniesieniu do Pt oraz zmianami w siatce pojęciowej. Zgodnie z założeniami Ustawy wprowadzającej Pke zarówno przepisy tej ustawy, jak i Pke mają wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia z kilkoma wyjątkami.
 

Stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej w 2023 r.

W dniu 6 grudnia br. na stronie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego opublikowane zostało stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych, banków spółdzielczych i zrzeszających, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, towarzystw funduszy inwestycyjnych, powszechnych towarzystw emerytalnych oraz domów maklerskich w 2023 roku.
Podkreślono, że bezpośrednim celem polityki dywidendowej KNF jest zapewnienie stabilności polskiego sektora finansowego poprzez dostosowywanie bazy kapitałowej podmiotów nadzorowanych do poziomu ponoszonego przez nie ryzyka oraz ochrona odbiorców usług finansowych tych podmiotów.

Szczegółowe informacje na temat przyjętych zasad polityki dywidendowej banków komercyjnych oraz banków spółdzielczych i zrzeszających w 2023 roku zostały wskazane w treści stanowiska.

Odnosząc się do banków komercyjnych, wskazano, że KNF uznaje za niezbędne niepodejmowanie innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru. Dotyczy to także ewentualnych wypłat dywidend z zysku zatrzymanego oraz wykupów akcji własnych. KNF oczekuje, że ewentualna realizacja takich operacji będzie każdorazowo poprzedzona konsultacją z organem nadzoru i uzależniona od jej wyniku.

Niezależnie od szczegółowych zasad określonych w Komunikacie dla banków spółdzielczych i zrzeszających, w związku z obecną sytuacją geopolityczną i gospodarczą oraz możliwością pogorszenia sytuacji ekonomiczno-finansowej banków w 2023 r., banki spółdzielcze spełniające kryteria do wypłaty dywidendy z zysku za 2022 r. powinny rozważyć całkowite zatrzymanie zysku i przeznaczenie go na wzmocnienie bazy kapitałowej.